Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiego Stowarzyszenia Słuchu i Mowy ASHA, Zaburzenia Przetwarzania Słuchowego ( APD) rozpoznaje się w przypadkach, w których co najmniej jedna z podstawowych wyższych funkcji słuchowych jest zaburzona. Do objawów zaburzeń przetwarzania słuchowego należą:
- problemy z koncentracją uwagi (zazwyczaj krótki czas koncentracji),
- nadwrażliwość słuchowa,
- trudności w rozumieniu mowy w trudnych warunkach np. gdy w otoczeniu jest szum, gwar, pogłos,
- trudności w nauce, zwłaszcza pisania i czytania oraz w nauce języków obcych,
- problemy z dłuższym utrzymywaniem uwagi na zadaniu wymagającym słuchania (zwłaszcza w przypadkach obecności bodźców rozpraszających),
- trudności z rozumieniem złożonych poleceń lub dłuższych wypowiedzi, lub opowiadań,
- częste „wyłączanie się" - dziecko myślami jest gdzie indziej, często sprawia wrażenie nieobecnego,
- problemy z określeniem kierunku, z którego dobiega dźwięk,
- częste prośby o powtórzenie pytania lub wypowiedzi,
- mylenie podobnie brzmiących wyrazów.
APD – jedną z przyczyn trudności w uczeniu się
Podstawowe znaczenie dla skutecznej nauki i przyswajania wiedzy kanałem słuchowym mają wyższe umiejętności ( funkcje) słuchowe.
Trudności w nauce, w pisaniu i czytaniu oraz częste współistniejące z nimi zaburzenia emocjonalne mogą wynikać z zaburzeń analizy dźwięków na poziomie centralnym.
W pierwszych klasach szkoły podstawowej 3 - 5% dzieci ma objawy zaburzeń przetwarzania słuchowego ( APD), które gdy są niewykryte i nierehabilitowane w znacznym stopniu ograniczają możliwości nauki i rozwoju tych dzieci.
Charakterystyczne jest, że częstość występowania zaburzeń APD jest dwukrotnie większa u chłopców. Badania wskazują, że około 30 % dzieci z dysleksją oraz 40-50% dzieci z trudnościami w nauce (ang. learning disability) ma objawy centralnych zaburzeń słuchu a trening słuchowy w znaczący sposób poprawia funkcjonowanie tych dzieci w szkole oraz ich umiejętność czytania.
DIAGNOZA APD
Celem działań diagnostycznych jest potwierdzenie lub wykluczenie występowania APD u dziecka oraz określenie profilu klinicznego APD w celu wybrania odpowiedniej formy treningu słuchowego.
Diagnoza wyższych funkcji słuchowych zawiera:
- Test reakcji wzrokowej
- Test reakcji słuchowej
- Test rozumienia słów w szumie
- Test rozumienia zdań w szumie
- Test sekwencji częstotliwości
- Test wykrywania przerw, test rozdzielczości czasowej układu słuchowego
- Test różnicowania wysokości dźwięków
Kiedy można wykonać diagnozę?
Diagnozę ryzyka zaburzeń przetwarzania słuchowego możemy wykonać od 4. roku życia, u dzieci mówiących i współpracujących. Dla każdej grupy wiekowej określone zostały baterie testów odpowiednie do możliwości rozwojowych dziecka.
W wieku 4-6 lat badania określają ryzyko wystąpienia zaburzeń APD. W zależności od uzyskanego wyniku dla dziecka dobierana jest odpowiednia terapia słuchowa, mająca na celu zniwelować rozpoznane trudności dziecka. Konsultacja wyników wraz z ustaleniem planu terapii dziecka odbywa się od razu po wykonaniu badań diagnostycznych.